Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej czyli prawa przedsiębiorców

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie jest ważna już od 30 kwietnia 2018 r. Obecnie obowiązuje z kolei ustawa uchwalona 6 marca 2008 r. dotycząca prawa przedsiębiorców. Wprowadzone zmiany nie są co prawda rewolucyjne jednak zdecydowanie warto je przeanalizować. Tym bardziej, że po konstytucji oraz unijnych traktatach wspomniana ustawa stanowi podstawowy dokument określający prawa o działalności gospodarczej w Polsce. Poniższy wpis będzie traktował o najistotniejszych kwestiach z punktu widzenia przedsiębiorcy z naciskiem na wprowadzone zmiany i korzyści dla wybranych grup. Dla uporządkowania startujemy na początku z podaniem definicji przedsiębiorcy i działalności gospodarczej.

Prawo przedsiębiorców a definicje zawarte w ustawie

W ramach poprawnej interpretacji ustawy warto na początek skupić się na określeniu kim był i jest aktualnie przedsiębiorca oraz czym była i jest obecnie działalność gospodarcza. Poprawne zdefiniowanie tych kwestii  jest konieczne przy ocenie tego, czy poprzednio jak i obecnie obowiązująca regulacja omawia te same kwestie. W przypadku przedsiębiorcy jest to art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jak i art. 4 prawa przedsiębiorców – to w gruncie rzeczy jednakowa definicja. Doprecyzowując – w zgodzie z ustawą przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, prawna, jak i jednostka organizacyjna, która nie jest osobą prawną – jej z kolei osobna ustawa nadaje zdolność prawną, która wykonuje działalność gospodarczą we własnym imieniu na terenie RP. Co więcej, także wspólnicy spółki cywilnej są określani jako przedsiębiorcy w ramach prawa o działalności gospodarczej.

Jeżeli jednak chcemy wskazać interpretację DG to przywołując ustawę o swobodzie działalności gospodarczej stanowiła ją działalność zarobkowa o charakterze wytwórczym, budowlanym, handlowym czy usługowym. Wpisywała się w nią również działalność zawodowa, wykonywana w zorganizowany i ciągły sposób. Aktualnie zgodnie z art. 3 Prawa o działalności gospodarczej – DG definiuje się jako zorganizowaną działalność o charakterze zarobkowym, którą wykonuje się w imieniu własnym i w ciągły sposób. W przypadku zdecydowanej większości przedsiębiorców wykazane różnice będą miały marginalne znaczenie. Aktualnie obowiązująca regulacja zaznacza, że działalność powinna być prowadzona w sposób ciągły.

Co wskazuje ustawa o swobodzie działalności gospodarczej?

Warto podkreślić pewne korzystne wyłączenie, które ma pozytywny wpływ na intensyfikację przedsiębiorczości. Otóż zgodnie z art. 5 prawa o działalności gospodarczej – DG nie jest działalność praktykowana przez osobę fizyczną, w przypadku której:

• przychód otrzymywany z tej działalności nie przekracza w każdym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia wskazanego w ustawie z 10 października 2002 r.,
• w ciągu minionych 60 miesięcy nie miała działalności gospodarczej.

Wspomniany zapis dotyczy wyłącznie osób fizycznych – ludzi. Co więcej – nie dotyczy to także osób, które swoją działalność zamierzają prowadzić w postaci spółki cywilnej oraz tych osób, których przychód na chwilę obecną wyniósł maksymalnie 1050 zł brutto w ciągu miesiąca. Omawiany zapis nie odnosi się także do tych osób, które w czasie ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły na terenie Polski działalności gospodarczej.

Co znaczy to wyłączenie w prawie o działalności gospodarczej?

Często pojawiającym się pytaniem jest to, czy osoba spełniająca powyższe warunki jest też zwolniona ze wszystkich obowiązków dotyczących przedsiębiorców czy może tylko tych  wybranych? Na początku warto podkreślić, że taka osoba nie jest zobligowana do zapisania się do CEIDG. Jeśli jednak zdecyduje się na taki krok – wówczas automatycznie zostaje przedsiębiorcą. Co więcej – zgodnie z ustawą o prawie przedsiębiorców jeżeli taka osoba nie jest w trakcie prowadzenia DG to nie podlega również ubezpieczeniom społecznym wynikającym z tego tytułu jako osoba, która prowadzi działalność gospodarczą o charakterze pozarolniczym. Nie znaczy to również, że taka osoba będzie zwolniona z konieczności zapłaty podatku od przychodu uzyskanego w wyniku prowadzonej działalności na terenie RP. 

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej a mały ZUS

W ramach nowej ustawy nadal obowiązuje tzw. „mały ZUS” przez pierwsze 24 miesiące od chwili rozpoczęcia DG na terenie RP. Warunkiem jednak jest zgłoszenie podczas rejestracji do CEIDG, a w ciągu 60 miesięcy przed nastaniem dnia o rozpoczęciu działalności gospodarczej nie należy wykonywać DG dla byłego pracodawcy, któremu przed nastaniem dnia o wystartowaniu z działalnością gospodarczą w aktualnym lub minionym roku wykonywano czynności, które wchodzą w zakres DG w postaci stosunku pracy.

Warto tutaj zastanowić się także nad tym, jak wygląda sprawa dotycząca zwolnienia z obowiązku ubezpieczenia społecznego w ciągu pierwszych 6 miesięcy od chwili założenia DG? Otóż ta kwestia została rozstrzygnięta w ramach ustawy – biorąc pod uwagę wszelkie przesłanki wskazujące na stosowanie „małego ZUSu” trzebaby uznać, że wybór wariantu dotyczącego zwolnień ogranicza szansę skorzystania z tego drugiego wariantu.

Jakie zmiany wprowadza ustawa o swobodzie działalności gospodarczej?

Wprowadzone zmiany przez Prawo przedsiębiorców należy ocenić jak najbardziej pozytywnie. Z pewnością będą one motorem napędzającym społeczeństwo do praktykowania przedsiębiorczości – co prawda w ograniczonym zakresie, w ramach indywidualnej DG. Wszystkie osoby rozpoczynające swoją karierę z własnym biznesem będą mogły liczyć na całkowite zwolnienie z obowiązku regulowania ZUSu aż do chwili przekroczenia przychodu miesięcznego w postaci kwoty równowartej 50% minimalnego wynagrodzenia. Przez kolejne pół roku takie osoby zyskają możliwość uiszczania jedynie składki zdrowotnej, a przez następne dwa lata przepisy będą sprzyjały opłacaniu tzw. małego ZUSu. 

Wprowadzone zmiany stwarzają szansę na operowanie środkami i rozwijanie raczkującego biznesu. Nie sposób zatem ocenić tych regulacji inaczej niż pozytywnie, mimo że dotyczą one jedynie osób fizycznych.